ZOOM architecten

Team
ZOOM architecten
Callebaut architecten
Exponanza
Leen Vanthuyne
Opdrachtgever
Stad Roeselare
Locatie
Polenplein 15
8800 Roeselare
Oppervlakte
2000 m²

project WIMU.

KOERS. Museum van de Wielersport.

Het vernieuwen van het Nationaal Wielermuseum te Roeselare was én is een totaalproject waarbij de restauratie, de renovatie, de nieuwe architectuur, het interieur, de buitenomgeving én de volledige scenografie binnen 1 team en 1 overkoepelende visie ontworpen zijn. Na een projecttraject van 6 jaar is sinds september 2018 het nieuwe museum KOERS ... van iedereen!

Het 'Arsenaal' - een imposant monument uit 1903 aan het Polenplein - speelt het een hoofdrol in het verhaal van KOERS. Begin 2012 beslist het stadsbestuur van Roeselare te investeren in de uitbouw van het Wielermuseum. Na een open wedstrijd werden ZOOM architecten in samenwerking met Callebaut architecten en Exponanza geselecteerd om dit project te realiseren. We zijn trots om dit project aan jullie te mogen tonen.

KOERS is genomineerd voor de European Museum of the Year Award 2020 !

Fotograaf: Dieter Van Caneghem

het verhaal

Een totaalproject

Uniek aan dit project is de manier waarop restauratie, renovatie, inbreiding, uitbreiding én scenografie samenkomen en resulteren in een totaalproject dat het Wielermuseum transformeert tot een hedendaagse plek waarvan de sociaal-culturele betekenis ver boven zijn museale functie uitstijgt. 

Het opzet van de restauratie behelsde niet zozeer een doorgedreven totaalrestauratie maar net het terugbrengen van de oorspronkelijke geest van het statige gebouw. Er werd gekozen voor strategische ingrepen waarbij is ingezet op de intrinsieke kwaliteiten van het voormalige Arsenaal, zoals de materiaalpolychromie en de ruimtelijkheid.

Een nieuwbouw uitbreiding geeft het monument een tweede aangezicht dat nieuwe relaties met de directe omgeving faciliteert. De omvorming van museumtuin tot publieke buitenruimte en de integratie van een FOP (fietsonthaalpunt) schrijven de site in in het ruimere netwerk van zijn omgeving. 

transformatie door uitbreiding

Het ruimtelijke concept voor de uitbreiding is afgestemd op het monument en de bestaande ruimtelijke context aan de achterkant van de site. Het ontwerp is een vertaling van de wens om de overgang tussen het Wielermuseum en haar omgeving zo natuurlijk mogelijk te laten verlopen: het niveauverschil tussen het gebouw en de museumtuin wordt opgevangen in de aanleg van de omgeving, niet in het monument.

De architectuur van de uitbreiding is opgevat als een open structuur die zich rond het bestaande gebouw vouwt. Deze luifel is bewust laag gehouden ter hoogte van het bestaande fietspad om zo het zicht op het monument - komende vanaf het fietspad - zo maximaal mogelijk te vrijwaren. De luifel opent zich naar de museumtuin. 

Deze uitbreiding was de sleutel om de achterkant van het gebouw te laten uitgroeien tot een open, levendige en publieke plek die het Wielermuseum als pleisterplaats voor maatschappelijke, sociale en culturele activiteiten eer aan doet.

transformatie door strategisch breken

Aan de achterkant van het museum wordt de volledige laatste travee van het bestaande gebouw voorzien van een nieuwe verticale circulatie met trappen en een lift. Dit zorgt voor de toegankelijkheid van het gebouw voor elke gebruiker. 

Er zijn een aantal historische elementen doorbroken om alle niveaus van kelder tot zolder ruimtelijk met elkaar te verbinden. Daardoor wordt een nieuwe en visueel aantrekkelijke verticale ruimte gecreëerd vol interessante relaties en zichten. Alle niveaus en functies worden op die manier geconnecteerd. 

Verregaande structurele ingrepen in een monument zijn mogelijk zolang ze passen binnen een duidelijke en heldere visie op het gebouw. Door nieuwe elementen duidelijk leesbaar te houden ontstaat een gelaagdheid die een grote meerwaarde kan zijn.

transformatie door verankering in de omgeving

Het monument waarin het museum is gehuisvest staat op een verharde grondmat; een strak afgetekende basis als passe-partout voor het langwerpige gebouw en de nieuwe uitbreiding (het koerskaffee). De museumtuin wordt een nieuwe, groene publieke pleisterplek in het hart van Roeselare.

De bestaande ‘museumtuin’ was een afgesloten, ommuurde parking zonder relatie met de stad of de onmiddellijke omgeving. Door een deel van de tuinmuur aan de zijde van het fietspad af te breken, wordt de museumtuin geopend. Fietsers kunnen nu letterlijk het museum binnenrijden.

Bovendien krijgt de museumtuin verticaal groen dat zich enerzijds mooi naast de verticale dynamiek van het gebouw manifesteert, en anderzijds visueel minder aantrekkelijke naburige volumes aan het onmiddellijke zicht onttrekt. 

i.s.m Leen Vanthuyne als landschapsarchitect

transformatie door linken met bestaande netwerken

De uitbouw met het koerskaffee vormt, samen met de nieuw aangelegde en opengewerkte museumtuin, een tweede 'voorkant' en toegangspoort tot het museum. 

Het Wielermuseum is gelegen aan het Provinciaal Fietsroutenetwerk. Daarom wordt de tuin geconcipieerd als een fietsonthaalpunt (FOP), visueel uitnodigend en toegankelijk vanaf het fietspad naast het gebouw. In de tuin worden onder andere oplaadpunten voor elektrische fietsen, een 25-tal fietsnietjes, een Do It Yourself (DIY)- fietsherstelpunt en een fietsafspuitplek voorzien.

De drie toeganspoorten in de voorgevel van het monument vormen de sterke visuele link tussen het Polenplein enerzijdse, en het onthaal van het museum, de museumtuin en het Provinciaal Fietsroutenetwerk anderzijds.

zin in meer?

bekijk deze projecten